اسکچ سه بعدی(3D sketch) یک ابزار مهم برای ایجاد برخی قطعات سه بعدی در سالیدورک است. اسکچ های سه بعدی می توانند پیچیده باشند اما قابل مدیریت هستند. در فصل های قبل، درباره ی ابزارهایی صحبت کردیم که مخصوص اسکچ های دو بعدی بودند. اما از این پس، به اسکچ های سه بعدی نیز می پردازیم.

پیمایش در فضا

برای ایجاد یک اسکچ سه بعدی، بر روی گزینه ی 3D Sketch که تحت دکمه ی Sketch قرار دارد کلیک کنید. مانند تصویر زیر:

و یا اینکه از منوها، به آدرس Insert ➢ 3D Sketch بروید. وقتی که می خواهیم در یک اسکچ سه بعدی، یک خط رسم کنیم، نشانگر ماوس و مبدا(origin) در ابتدا مانند تصویر 6.19 می شوند. در این تصویر، محورهای قرمز رنگ، صفحه اسکچِ فعال را مشخص می کنند. اکنون هر انتیتی ای که رسم کنیم، بر روی این صفحه قرار می گیرد. همچنین اگر به تصویر مذکور دقت کنید، نشانگر ماوس، نام صفحه ای که روی آن قرار داریم را با عبارت XY نشان می دهد. که با تغییر صفحه ی فعال، تغییر می کند.

 در تصویر زیر، اسکچ مجبور نیست دقیقاً در صفحه ی XY باشد، بلکه بر روی یک صفحه ی خیالی موازی با آن قرار دارد.

(تصویر 6.19 : صفحه ی فعال و نشانگر ماوس برای اسکچ سه بعدی)

در موقعیت بالا، اگر دکمه ی Tab را در کیبورد فشار دهیم، اسکچ فعال، بین سه صفحه ی XY و YZ و ZX جا به جا می شود. تغییر  دادن صفحه ی اسکچ فعال، نیاز به هیچ رابطه ی ترسیمی(sketch relations) ندارد. و تنها به ما کمک می کند تا جهت انتیتی های اسکچ که می خواهیم رسم کنیم را متوجه شویم.

فرض کنیم در اسکچ های سه بعدی، بخواهیم یک خط اریب ترسیم کنیم که با صفحات استاندارد موازی نباشد. برای انجام این کار، می توانیم اسکچ خود را از یک نقطه در انتهای یک انتیتی یا یک رأس یا مبدا(origin) ترسیم کنیم.

بزرگترین مشکل اسکچ های سه بعدی، تجسم آنها است. بعنوان مثال، در اسکچ های سه بعدی، اگر یک خط داشته باشیم که از مانیتور بیرون بزند یا اینکه فقط یک خط کوتاه در یک صفحه داشته باشیم، مشاهده ی آن در حالت سه بعدی مشکل خواهد بود. اگر بخواهیم اسکچ های سه بعدی را تجسم کنیم، می توانیم از ابزار Four Viewport استفاده کنیم. این ابزار، صفحه ی نمایش را به چهار بخش تقسیم می کند؛ مانند موارد زیر:

1. front
2. top
3. right
4. trimetric یا isometric

 ما می توانیم در هریک از این بخش ها، اسکچ بکشیم یا آنها را ویرایش کنیم؛ با انجام این کار، هریک از این بخش ها به طور همزمان آپدیت می شوند. به تصویر 6.20 توجه کنید. با استفاده از گزینه های نوار ابزار Standard Views به سادگی می توانیم به هریک از این بخش ها(viewport) دسترسی داشته باشیم. نوارهای شکاف دهنده، در گوشه ی پایین و سمت راست، در انتهای نوارهای اسکرول، در پنجره ی گرافیکی قرار دارند.

این عناصر مربوط به پنجره، در فصل 2 توضیح داده شده اند.

(تصویر 6.20 : ویوی چهارگانه یا Four Viewport)

اگر بخواهیم یک انتیتی مقید نشده را که در یک اسکچ سه بعدی قرار دارد حر کت دهیم، این انتیتی بر روی یک صفحه(plane) حرکت داده می شود. این حرکات می توانند منجر به نتایج غیر منتظره شوند. بنابراین بهتر است از ابزار  Four Viewport (ویوهای چهارگانه) استفاده کنیم. این ابزار به ما امکان می کند تا تمام ویوها(view) را مشاهده کنیم.

بررسی رابطه های ترسیم در اسکچ های سه بعدی

رابطه های ترسیم(sketch relations) در اسکچ های سه بعدی، با اسکچ های دوبعدی تفاوت دارند. فرض کنید یک صفحه داریم که به یک اسکچ سه بعدی تعلق دارد، و در آن اسکچ کشیده ایم و برای آن رابطه های ترسیمی ایجاد کرده ایم. و یک اسکچ دیگر در را در فضای دو بعدی ایجاد کرده ایم و برای آن نیز رابطه های ترسیمی را ایجاد کرده ایم. روش ایجادِ رابطه های ترسیمی که در اسکچ سه بعدی ایجاد کرده ایم، با رابطه های ترسیمی که در اسکچ دوبعدی ایجاد کرده ایم متفاوت است.

بعنوان مثال، یک انتیتی که در یک صفحه ی دوبعدی قرار دارد، می تواند با یک انتیتی که در یک صفحه ی دیگر قرار دارد متلاقی(coincident) شود. زیرا می توانیم آن انتیتی که بیرون از صفحه قرار دارد را امتداد دهیم تا با انتیتی اول متلاقی شود. اما در یک اسکچ سه بعدی، تلاقی یعنی فقط تلاقی، بدون هیچ امتدادی. در اسکچ های سه بعدی، چند رابطه ی ترسیم وجود دارد که در اسکچ های دوبعدی وجود ندارند، مانند AlongX و AlongY و AlongZ و OnSurface .

به عنوان یک توصیه ی کلی، به یاد داشته باشید که کار کردن با اسکچ های سه بعدی، سخت تر از اسکچ های دو بعدی است.

در حین کار با نرم افزار سالیدورک، به فراوانی مشاهده خواهیم کرد که رابطه های ترسیم با شکست مواجه می شوند و یا در جهت اشتباهی قرار می گیرند و وارونه می شوند. فرض کنید در یک اسکچ سه بعدی، یک دایمنشن زاویه ای داشته باشیم، و بخواهیم جهت زاویه را وارونه کنیم، حال اگر زاویه تغییر کند و از 180 درجه بیشتر شود، ممکن است مشکل ایجاد شود. به هر حال، توصیه می شود که با اسکچ های کاملاً تعریف شده(fully defined) کار کنید و مراقب رابطه های ترسیم باشید.

استفاده از صفحات(Planes) در فضا

در اسکچ های سه بعدی، این امکان وجود دارد تا صفحات(planes) را مستقیماً ایجاد کنیم. این صفحات در ابتدا مانند صفحات عادی کار می کنند. اگر در اسکچ های سه بعدی، از صفحات استفاده کنیم، باعث می شود انتیتی های اسکچِ مسطح، مانند آرک ها و دایره ها فعال شوند. و می توانیم در این صفحات، اسکچ ایجاد کنیم و این اسکچ ها به همراه صفحه حرکت می کنند؛ اگر بخواهیم با صفحالت درون اسکچ های سه بعدی، مانند اسکچ ها و صفحات دوبعدی رفتار کنیم، گیج کننده خواهد بود. تصویر 6.21 رابط PropertyManager را برای ایجاد صفحات سه بعدی نشان می دهد.

(تصویر 6.21 : بخش PropertyManager از صفحه های سه بعدی)

بخش گیج کننده این است: فرض کنید یک خط عمودی بر روی یک صفحه(plane) در یک اسکچ سه بعدی ایجاد کرده باشیم. سپس می توانیم این خط را زاویه دهی کنیم و با این کار، صفحه ی مورد نظر همراه با آن چرخانده خواهد شد. هیچ راهی وجود ندارد که این صفحه را به تنهایی بچرخانیم، مگر اینکه بر روی این صفحه اسکچ هایی وجود داشته باشد و باعث چرخش آن شود.

برای باز کردن یک اسکچ بر روی یک صفحه، در یک اسکچ سه بعدی، بر روی آن اسکچ دابل-کلیک کنید یا از ابزار 3D Sketch Plane استفاده کنید. این صفحه، وقتی فعال می شود که یک گرید(grid یا شبکه بندی) نمایش داده شود. ما می توانیم برای بازگشت به حالت عادی 3D Sketch ، بر روی یک فضای خالی دابل-کلیک کنیم.

سادگی برخی انتیتی های اسکچ مانند آرک ها و رابطه های ترسیم، اصلی ترین دلیلی است که از صفحات اسکچ سه بعدی(3D sketch planes) استفاده نکنیم. مزیت استفاده از صفحات(planes) در داخل یک اسکچ سه بعدی این است که ما از مفهوم والد و فرزندی(parent/child) صرفنظر می کنیم. اما اگر ما از یک سری اسکچ و صفحه ی دو بعدی استفاده کنیم، این مفهوم را پذیرفته ایم. به نظر من، اسکچ های سه بعدی یک ابزار بسیار کاربردی است اما مفهوم صفحات سه بعدی خیلی توسعه داده نشده است. نمی خواهم بگویم که استفاده از اسکچ های سه بعدی خطرناک است اما به خوبی در مورد آن مطالعه نشده است.

استفاده از پاره خط های مسیر مسطح(Planar Path Segments)

برخی از پاره خط های مسیر(path segments) که در اسکچ های سه بعدی مجاز هستند را تنها اگر بر روی یک صفحه(plane) ترسیم کنیم،می توانیم مورد استفاده قرار دهیم. این انتیتی ها شامل دایره ها و آرک ها می شود و می تواند شامل spline ها نیز شود؛ با اینکه برای splineها ضروری نیست که بر روی یک صفحه باشند.

قبلاً ذکر کردیم که برای اسکچ کشیدن بر روی یک صفحه ی سه بعدی(یعنی یک صفحه که در داخل اسکچ سه بعدی ایجاد شده است) می توانیم به سادگی، بر روی این صفحه دابل-کلیک کنیم. برای اسکچ کشیدن بر روی یک صفحه ی استاندارد یا یک صفحه ی reference geometry، می توانیم بر روی آن صفحه دابل-کلیک کنیم یا کلید Ctrl را پایین نگه داریم و بر روی کادر(border) این صفحه، کلیک کنیم و آیکون Sketch Entity باید فعال باشد.

 حرکات دستگیره ی فضایی(space handle)، نشان دهنده آن است که انتیتی اسکچی که جدیداً ایجاد شده است، در صفحه ی انتخاب شده قرار خواهد گرفت. برای اطلاعات بیشتر در مورد دستگیره ی فضایی(space handle) به اینجا مراجعه کنید.

تعریف دایمنشن ها

دایمنشن ها در اسکچ های دو بعدی می توانند فاصله ی بین دو نقطه را مشخص کنند، یا اینکه می توانند فاصله ی افقی یا عمودی بین دو شیء(objects) را مشخص کنند. در اسکچ های سه بعدی، دایمنشن های بین دو نقطه، همواره فاصله ی خط مستقیم بین آن نقاط است.

اگر بخواهیم یک دایمنشن ایجاد کنیم که افقی یا عمودی باشد، باید این دایمنشن را بین یک صفحه(plane) و یک نقطه ایجاد کنیم(این دایمنشن همواره عمود(normal to) بر صفحه ی مورد نظر قرار می گیرد) یا اینکه باید دایمنشن را بین یک خط و یک نقطه ایجاد کنیم( این دایمنشن همواره عمود بر خط مورد نظر قرار می گیرد). به همین علت، اغلب از اسکچ های هندسه ی مرجع(reference sketch geometry) به صورت آزادانه در اسکچ های سه بعدی در پارت، برای پشتیبانی از دایمنشن گذاری استفاده می شود.

 چیکده ی مقاله

اسکچ های سه بعدی، به شدت برای انجام کارهای مختلف قدرتمند هستند. مشکل این است که اسکچ های سه بعدی، در برخی از قابلیت های خود، محدود هستند و دقیقاً مانند اسکچ های دو بعدی کار نمی کنند. اگر بدانید که چگونه از اسکچ های سه بعدی استفاده کنید، سود خواهید برد.

• بعدی
• قبلی

امتیاز کاربران